در این پست از سایت اِمیک, نحوه تست سلامت و تشخیص پایه های ترانزیستورهای ماسفت (MOSFET) را یاد خواهیم گرفت. ترانزیستورهای ماسفت یکی دیگر از قطعات پر استفاده در مدارات الکترونیکی, بخصوص در مدارات منبع تغذیه سوئیچینگ و اینورترها و… می باشند که دانستن نحوه تست و تشخیص پایه های انها برای تعمیرکاران و کسانی که با این نوع از ترانزیستورها زیاد سروکار دارند, بسیار ضروری می باشد. قبلا نیز آموزش تست ترانزیستورهای BJT و تشخیص پایه های آنها را در سایت قرار داده بودم که توصیه می کنم ان پست را هم مطالعه کنید. در این پست ما برای تست ترانزیستورهای ماسفت از یک مولتی متر دیجیتال معمولی استفاده می کنیم.
آموزش تشخیص پایه های ترانزیستورهای ماسفت:
همانطور که می دانید ترانزیستورهای ماسفت دارای سه پایه به نام های گیت (Gate), درین (Drain) و سورس (Source) می باشند. همچنین این ترانزیستورها دارای دو نوع می باشند که با نام های ماسفت کانال P و ماسفت کانال N شناخته می شوند. در ادامه ما نحوه تشخیص نوع ماسفت و همچنین تشخیص پایه های ان را یاد خواهیم گرفت.
مولتی متر خود را روی حالت تست دیود قرار دهید. پراب های مولتی متر را به صورت تصادفی بر روی پایه های ترانزیستور ماسفت قرار دهید, هنگام اتصال پراب ها به پایه های ماسفت دو حالت وجود دارد که یا روی مولتی متر عددی نمایش داده می شود که به معنی راه دادن ماسفت است یا اینکه ماسفت راه نمیدهد و روی مولتی متر عبارت OL (در برخی از مولتی مترها عدد 1) نمایش داده می شود. با جابجا کردن پراب های مولتی متر دو پایه ای از ماسفت را پیدا کنید که هنگام اتصال پراب های مولتی متر به این دو پایه, عددی روی مولتی متر نمایش داده شود. این دو پایه, پایه های درین و سورس ماسفت هستند و پایه دیگر که پراب به ان متصل نیست گیت می باشد. بنابراین پایه گیت را پیدا کردیم و در ادامه منظور از پایه های نامعلوم, پایه های درین و سورس است.
حالا پراب مثبت (قرمز) مولتی متر را به پایه گیت متصل کنید و پراب منفی (سیاه) را به یکی از پایه های نامعلوم و سپس به پایه نامعموم دیگر وصل کنید(ماسفت را روشن می کنیم). توجه کنید که در این مرحله به هیچ عنوان نباید دست شما با پایه های ماسفت تماس داشته باشد و پایه ها اتصال کوتاه نشوند. در ادامه دو پراب مولتی متر را به دو پایه نامعلوم (درین و سورس) متصل کنید و سپس جای پراب ها را عوض کنید(باهم جابجا کنید), اگر در هر دو حالت روی مولتی متر عدد نشان داده شد, ماسفت از نوع کانال N می باشد و در غیر این صورت ماسفت از نوع کانال P می باشد.
هر سه پایه ماسفت را اتصال کوتاه کنید تا ماسفت خاموش شود. پراب های مولتی متر را روی پایه های نا معلوم گذاشته تا عددی روی مولتی متر مشاهده نماید. اگر عددی مشاهده نکردید پراب ها را برعکس کنید تا روی مولتی متر یک عدد نشان داده شود.
در ترانزیستور ماسفت کانال N پایه ای که پراب قرمز به ان متصل است, پایه سورس می باشد و پایه ای که پراب سیاه به ان متصل است درین می باشد.
در ترانزیستور ماسفت کانال P پایه ای که پراب قرمز به ان متصل است, پایه درین می باشد و پایه ای که پراب سیاه به ان متصل است سورس می باشد.
بنابراین نحوه تشخیص پایه های ترانزیستور ماسفت به این صورت بود که ابتدا پایه گیت را پیدا کردیم و سپس نوع ماسفت را تشخیص دادیم و در نهایت پایه های درین و سورس را نیز پیدا کردیم.
آموزش تست ترانزیستورهای ماسفت:
برای تست سلامت ماسفت ما در دو حالت (یا دو روش) این کار را انجام می دهیم. در حالتی که ماسفت خاموش است و در حالتی که ماسفت روشن است. برای تست ماسفت در حالت خاموش, ابتدا سه پایه ماسفت را اتصال کوتاه می کنیم تا مطمئن شویم ماسفت خاموش است. در ادامه پراب های مولتی متر را به صورت تصادفی به پایه های درین و سورس وصل می کنیم, سپس جای پراب ها را باهم جابجا می کنیم و در دو حالت مقدار نمایش داده شده روی مولتی متر را بررسی می کنیم. در یک حالت باید عبارت OL یا عدد 1 که به معنی اتصال باز یا راه ندادن ماسفت است نمایش داده شود و در حالت دیگر باید یک عدد نمایش داده شود که به معنی راه دادن ماسفت است. در این شرایط ماسفت سالم است و در غیر این حالت (مثلا راه دادن ماسفت در دو حالت) ماسفت خراب است.
در ادامه تست ماسفت در حالت روشن را توضیح می دهم. در ابتدا ما باید ماسفت را روشن کنیم, برای این کار اگر ماسفت از نوع کانال N باشد, پراب سیاه مولتی متر را به پایه سورس و پراب قرمز را به پایه گیت متصل کنید تا روشن شود و اگر ماسفت از نوع کانال P باشد, پراب قرمز را به پایه سورس و پراب سیاه را به پایه گیت متصل کنید. فقط یک تماس کوتاه بین پراب ها و پایه ها کافی است, فقط دقت کنید که پس از روشن کردن ماسفت پایه های ان اتصال کوتاه نشوند یا دست شما با پایه ها تماس پیدا نکند, چون باعث خاموش شدن ماسفت می شود. حالا در همین حالت که ماسفت روشن شده است, پراب های مولتی متر را به پایه های درین و سورس وصل کنید و سپس جای پراب ها را عوض کنید, در هر دو حالت باید عددی روی مولتی متر نشان داده شود یا به عبارت دیگر باید در هر دو حالت پایه ها راه بدهند. حالا اگر پایه های ماسفت را اتصال کوتاه کنید, ماسفت خاموش می شود و پایه های درین و سورس مانند حالت تست خاموش که در بالا گفتم باید در یک حالت راه بدن و در یک حالت راه ندن, در این شرایط ماسفت سالم است.
نظر یادتون نره…
سپاس مهندس بخاطر وقت و ارزش برای کارآموزان،بازم سپاس،،،
سلام مهندس
خوب بود متشکرم
نکته اینکه طیف وسیعی از افراد با دانش مختلف و مولتی مترهای متنوع بیننده مطالب شما هستند.
خیلی عالی و قابل درک توضیح دادین.
موفق و پایدار باشید.
بهتر از این نمیشد توضیح داد، دستمریزاد.
با سلام وخسته نباشید .جناب خواستم بپرسم شما تعمیر اسپید کنترل و رادیو کنترل وبردهای هلی کوپتر رو هم انجام میدید؟
سلام، جهت درک عمیق تر و انجام تست بدون فراموشی پیشنهاد میکنم که بر روی کاغذ، شماتیکِ هر دو نوع ماسفت کشیده شود و توضیحات ذکر شده همراه با توجه به نقشه دنبال گردد.
به گِرد آورنده آفرین می گویم.
آقا زیبا بود همین
بسیار عالی و دقیق
درود و سلام،
مهندس جان ای کاش تصاویر نحوه ی تست رو هم میذاشتین ، نوشته ها برای یک مبتدی مثل بنده گویا نیست.
سپاس
سلام ضمن تشکر ، توضیحات بسیار عالی و دقیق بود بسیار سپاسگذارم ، موفق و موید باشید ، انشاا… از این پستها زیاد بذارید
سلام و ارادت ، خدا وکیلی چیزی جز تشکر فراوان نمیشه گفت ، امیدوارم روز به روز موفق تر باشید که ما هم ازتون بیاموزیم استفاده کنیم، عالییییییی
بسیار عالی و کامل بود،کاملا رفع ابهام شد
بسیار عالی توضیح دادید،من در زمینه تست ترانزیستور ابهام داشتم که کاملا رفع شد
سلام مهندس جان خدا وکیلی دمت گرم خیلی با حال توضیح دادی درد و بلات بخوره توی سر اون کسایی که ادعاشون تمام دنیا رو برداشته ولی در عمل اندازه *** هم حالیشون نیست واقعا ازت ممنون و سپاسگزارم.
دیود 10A10 یا میتونی چندتا دیود رو موازی ببندی
ضمن تشکرفکرمیکنم به ساده ترین روش توضیح دادیدوازهمین طریق تونستم ماسفت کلید دریل شارژیمو که فکرمیکردم سوخته و تمام تهرانو برای پیداکردنش گشتم تست کنم ومتوجه شدم اصلا نسوخته ولی بجاش ی دیودداره که اسمش p600g هست البته اینم تاالان پیدانکردم بازم ممنون
سلام.
خیلی عالی