در این پست از سایت اِمیک, نحوه کنترل جریان با رگولاتور LM317 توضیح داده شده است. در این پست ما یاد خواهیم گرفت که توسط ای سی رگولاتور LM317 یک کنترل کننده یا محدود کننده جریان بسازیم. ای سی LM317 علاوه بر اینکه یک رگولاتور ولتاژ است, می توان از ان به عنوان منبع جریان و برای کنترل جریان نیز استفاده کرد. در نتیجه می توان از این ای سی رگولاتور برای متغیر کردن جریان خروجی منبع تغذیه یا محدود کردن جریان مصرفی یک مدار یا دستگاه و غیره استفاده کرد. در زیر مدار ساده یک محدود کننده جریان با ای سی LM317 را مشاهده می کنید. در ادامه در مورد این مدار بیشتر توضیح خواهم داد.
مدار بالا در واقع یک محدود کننده جریان با LM317 می باشد که مقدار جریان خروجی ان به مقدار مقاومت R1 بستگی دارد. طبق دیتاشیت ای سی LM317 اختلاف ولتاژ بین دو پایه VO و ADJ ان برابر 1.25 ولت است. مقاومت R1 نیز دقیقا بین این دو پایه قرار گرفته است. بنابراین ولتاژ دو سر مقاومت R1 همواره برابر با 1.25 ولت است. در نتیجه مقدار جریان عبوری از مقاومت R1 که برابر با جریان خروجی این مدار است, طبق قانون اهم برابر است با ولتاژ دو سر مقاومت (1.25 ولت) تقسیم بر مقدار مقاومت R1 می باشد. بنابراین فرمول محاسبه مقدار جریان خروجی مدار بالا به صورت زیر است.
فرض کنید در مدار بالا ما مقاومت R1 را برابر 4.7 اهم قرار دهیم. طبق فرمول بالا حداکثر جریان خروجی مدار برابر با 0.265 امپر یا 265 میلی امپر می شود. به این نکته نیز توجه کنید که مقدار وات مقاومت را باید با توجه به ولتاژ دو سر ان که همواره برابر 1.25 ولت است و جریان عبوری از ان انتخاب کنید. مثلا در صورت انتخاب مقاومت 4.7 اهم با توجه به جریان 265 میلی امپری عبوری از ان توان مقاومت باید 1 وات به بالا باشد تا مقاومت بیش از اندازه داغ نشود.
توجه: مقدار جریان خروجی مدار بالا می تواند حداقل 10 میلی امپر و حداکثر 1.5 امپر باشد. بنابراین مقدار مقاومت R1 را می توان حداقل 0.8 اهم و حداکثر 120 اهم قرار داد.
مدار بالا یک محدود کننده جریان است و فقط می تواند به عنوان مثال جریان یک مدار یا مصرف کننده را محدود کند. در صورتی که ما نیاز به تغییر جریان خروجی مدار داشته باشیم به عنوان مثال برای متغیر کردن جریان یک منبع تغذیه و یا غیره می توانیم از مدار زیر استفاده کنیم.
در مدار بالا با تغییر پتانسیومتر یا ولوم RV1 مقدار جریان خروجی مدار تغییر می کند. فرمول محاسبه جریان خروجی مدار بالا به صورت زیر است.
فرمول بالا نیز مانند فرمول قبل بدست می اید فقط کافی است که معادل مقاومت های R1 و R2 و پتانسیومتر RV1 را بدست اوریم.
همانطور که در فرمول بالا مشاهده می کنید, پتانسیومتر RV1 یکی از متغیرهای فرمول است که با تغییر ان ما می توانیم مقدار جریان خروجی مدار را کنترل و تنظیم کنیم.
به عنوان مثال فرض کنید مقدار مقاومت R1 را برابر 10 اهم (با توان 3 وات به بالا), مقاومت R2 را برابر 220 اهم و پتانسیومتر را نیز برابر 500 اهم قرار دهیم. در این شرایط طبق فرمول بالا توسط پتانسیومتر می توان جریان خروجی مدار را بین 125 میلی امپر تا 400 میلی امپر تغییر داد.
نظر یادتون نره…
سلام وقت بخیر ممکنه از این مدار برای توقف موتور دیسی استفاده کرد ؟ یعنی جاییکه موتور رو با دست نگه داریم ولتاژ قطع بشه؟
سلام.با سپاس از توضیحات زیبای شما.من یک منبع تغذیه 12ولتی 20آمپر دارم . می خواهم آمپر آن را به 10امپر تغییر دهم.اگر امکان دارد مقادیر مقاومت و پتانسیومتر مدار رابفرمایید
سلام
با سری کردن 5 تا lm317 میشه 5 امپر رو کنترل کرد
برای منبع تغذیه میخوام
سلام, خیر
سلام مهندس خسته نباشی مطلب مفیدی بود
ولی من یه منبع تغذیه متغیر با خروجی ۰ تا ۲۸ ولت دارم
با جریان حد اکثری ۱ تا ۲ امپر
میخوام جریان رو بکنم ۵ امپر متغیر
با این مدار میشه این کارو کرد
سلام, 5 آمپر خیر
با عرض سلام و تشکر بابت توضیحاتتون..
من میخوام باتری 12 ولت رو با جریان تثبیت شده 1 امپر شارژ کنم ورودی حداقل چه مقدار بدم تا خروجی رو 12 تنظیم بشه؟
با توجه به فرمول بالا مقدار R1 مساوی 1.2 اهم در اوردم
فقد سوالی که دارم در مورد ولتاژ ورودی و خروجی تو این حالت صحبتی نکردید
یعنی اگه ولتاژ ورودی تقریبا 12 ولت بدم دوباره همین شدت جریان با ولتاژ 12 ولت در خروجی ثابت هست یا بازم مدار دیگه ای لازمه؟
سلام برای اینکه خروجی بین ۰ تا ۳ امپر باشه
چه مقاومت هایی بزارم
و ولتاژ ورودی ای سی چنده
کلا رگولاتور 7805 حداکثر جریان خروجیش ۴۰۰ میلی امپره
برای امپر بیشتر باید از ترانزیستور های قدرت مثل tip42 استفاده کنید
سلام بسیار عالی
مرسی از توضیحات کاملتون. من یه محدود کننده ی جریان میخوام دوست دارم از lm317 استفاده کنم ولی به شدت جریان بیشتری نیاز دارم حدود ۲۰آمپر،میشه راهنماییم کنید
دمت گرم دنبال همچین مطلبی بودم
تشکروسپاس فراوان ازآموزش روان وقابل درک امیدوارم خداوندبه شما سلامتی مدام که بهترین نعمات است عطا فرماید
خیلی عالی…من حتی زمان تحصیل هم این مطلب رو کاملا درک نکرده بودم ولی الان متوجه شدم…ممنون
مطلب جالبی بود ممنون
درود بر جناب مهندس رازانی ارائه اطلاعات عالی بود 👏