در این پروژه ما یاد میگیریم که چگونه با استفاده از سنسور PIR مداری طراحی کنیم که بتواند اشیاء متحرک را تشخیص دهد, البته اشیایی که از خود گرما (نور مادون قرمز) منتشر می کنند قابلیت تشخیص توسط سنسور PIR را دارند. این مدار را می توان به نحوی تنظیم کرد که فقط به برخی از امواج مادون قرمز حساس باشد و برای اجسامی که گرما یا نور مادون قرمز کمتری از خود منتشر می کنند مانند حیوانات خانگی (سگ ها, گربه ها و …) ایمن باشد و به عنوان مثال فقط برای نور مادون قرمز منتشر شده از بدن یک انسان حساس باشد و مدار فعال شود.
برای این مدار از منبع تغذیه با جریان دهی مناسب و PCB با گراند وسیع (در PCB منفی یا گراند تغذیه عرض بیشتری داشته باشد ) توصیه می شود. ممکن است این مدار روی بردبورد به درستی عمل نکند, به همین خاطر بهتر است مدار را روی PCB ببندید. یک PCB مناسب نیز با ابعاد 7.8cm در 4.6cm برای این مدار طراحی شده که از انتهای مطلب قابل تهیه است.
سنسور PIR :
سنسورهای PIR یا Passive Infra-Red برای تشخیص حرکت بر مبنای نور مادون قرمز ناشی از گرمای موجود در محیط کاربرد دارند. از همین رو استفاده از این سنسور ها در سیستم های امنیتی برای تشخیص حرکت انسان و یا ورود های غیر مجاز بسیار رایج می باشد. راه اندازی اولیه و کالیبره شدن این سنسورها چیزی در حدود 10 تا 60 ثانیه به طول می انجامد و در طی این مدت برای تنظیم دقیق نباید در شعاع دید آنها حرکتی انجام پذیرد.
کاربردها :
- سیستم های امنیتی و ساخت دزدگیر
- روشن نمودن چراغ های منازل ، پارگینگ ، ساختمان و … به صورت هوشمند و بر اساس تشخیص حرکت
- کنترل و اتوماسیون صنعتی
- سیستم های هشدار
- درب های اتوماتیک
- نور پردازی هوشمند
شماتیک مدار آشکارساز حرکتی با سنسور PIR :
نکته: هنگامی که در ابتدا تغذیه مدار را وصل می کنید led قرمز برای چند ثانیه روشن می شود(عملکرد مدار به طور موقت غیرفعال میشود) , این به دلیل شارژ خازن های الکترولیتی بزرگ، C4، C9، C10 است. پس از این که خازنها به طور کامل شارژ شدند، LED خاموش می شود.
زمانی که جسم بزرگی (مانند بدن انسان) از جلوی سنسور حرکت کند led فلاش می زند و ترانزیستور Q2 روشن می شود. در ادامه نحوه اتصال بازر و رله به مدار بالا را توضیح خواهیم داد تا شما بتوانید از این مدار برای کاربردهای مختلفی استفاده کنید.
اگر به سنسور PIR دقت کنید, داری سه پایه است. درنزدیکی یکی از پایه ها زایده ای وجود دارد, این پایه پین شماره 1 است. حال اگر درجهت عقربه های ساعت به پایه ها نگاه کنید پایه بعدی شماره 2 و بعد از آن شماره 3 یا گراند است . به تصویر زیر دقت کنید :
لیست قطعات :
- مقاومت R1=33 اهم
- مقاومت R2=1K اهم
- مقاومت R3=3.3K اهم
- مقاومت R4,R12,R14=10K اهم
- مقاومت R5=680 اهم
- مقاومت R6=100K اهم
- مقاومت R7=120K اهم
- مقاومت R8,R9=56K اهم
- مقاومت R10,R15=47K اهم
- مقاومت R11=470K اهم
- مقاومت R13=2.2M اهم
- پتانسیومتر تریمر VR=470K or 500K
- دیود D1=1N4007
- دیود D2,D3=1N4148
- دیود زنر ZD=13V, 400mW
- خازن عدسی C5=100n
- خازن عدسی C7=22n
- خازن عدسی C8,C11=10n
- خازن الکترولیت C1=470 uF / 16V
- خازن الکترولیت C2,C6=100 uF / 10V
- خازن الکترولیت C3,C4,C9,C10=47 uF / 10V
- ترانزیستور Q1 = 2N3904 یا CS9013 یا مشابه
- ترانزیستور Q2 = C945 یا C1815 یا مشابه
- ال ای دی 3mm قرمز
- ای سی IC1 = LM324 به همراه سوکت
- ای سی IC2 = 4013 به همراه سوکت
- ای سی رگولاتور 8+ ولت IC3 = 78L08
- سنسور PIR به همراه لنز ان
- * بازر 12 ولت DC (در صورتی که می خواهید به مدار بازر متصل کنید)
- * رله 12 ولت DC (در صورتی که می خواهید به مدار رله متصل کنید)
اتصال بازر به مدار :
در صورتی که می خواهید بعد از تشخیص جسم متحرک توسط سنسور, بازری به صدا در اید می توانید یک بازر دی سی 12 ولت را به صورت زیر(به پین های +V و C در شماتیک) به مدار متصل کنید :
اتصال رله به مدار :
با اتصال یک رله به مدار بالا می توانید از ان برای کاربردهای مختلفی مانند کنترل روشنایی یا به صدا در اوردن اژیر یا به راه انداختن یک سیستم و … استفاده کرد. برای اتصال رله به تصویر زیر دقت کنید, یک دیود 1N4007 به صورت زیر بین پین های رله قرار دهید (این دیود از قطعات مدار در مقابل جریان برگشتی از سیم پیچ رله محافظت می کند)
نظر یادتون نره…
سلام وخسته نباشید میشه از این پروژه به عنوان یک پروژه صنعتی استفاده کرد یا راحت تر بگم میخوام از این پروژه برای روشن کردن یک اژیر ویک لامپ در
کارگاه استفاده کنم امکان داره؟
اگر این سنسور وقطعات به صورت مداوم قطع ووصل بشن مشکلی ایجاد نمیشه باعث سوختن برد ومشکلاتی از این قبیل نمیشه واین برد ایمن هست یا نه؟
سلام این مدار بعد از تشخیص شخص چقد روشن میماند؟
سلام و عرض ادب مهندس
برای متغییر کردن زمان باید چکار کنیم
سلام…..میشه این نقشه رو واضع تر و مرتب تر داخل سایت قرار بدید.
پایه های 7 و 14 آیسی 4013 به کجا متصل هست تو نقشه نیست
پایه های تغذیه ای سی هستند که باید به تغذیه متصل بشوند. پایه 7 به زمین و پایه 14 به 8V+
اون پتانسیومتر 470 or500k مربوط به تایمر روشن ماندنه یا حساسیت سنسور؟مدار کلا یه دونه پتانسیومتر داره؟پس این سنسور هایی که تو بازار هست 3 تا پتانسیومتر دارن زمان حساسیت فتوسل چه فرقی با این مدار دارن؟آیا مدار به صورت عملی کار راه انداز برای سیستم روشنایی برق خانگی هست یا نه؟
سلام محصول را خریداری کردم ولی نحوه اتصال رله به مدار را نمیدونم اگر میشه شکل بالا(اتصال رله)توضیح دهید.ضمنابفرمایید که مدار پتانسیومتر هاش کجان؟
سلام, یک رله 12 ولت تک کنتاکت را طبق نقشه بالا به مدار متصل کنید. همانطور که میدونید این نوع رله دارای 5 پایه می باشد که دو پایه مربوط به سیم پیچ ان به پایه های +V و C وصل می شوند و بین این دو پایه نیز به صورت بالا یک دیود 1N4007 قرار دهید. پتانسیومتر با عبارت VR مشخص شده و برای حساسیت سنسور هست
سلام من این مدار رو کار کردم ولی جواب نداد مقاومت 33 اهم به طور شدید گرم میشه جریان میکشه علت رو متوجه نمیشم چون مدار کاملا مطابق نقشه هست که کشیدید لطفا راهنمایی کنید
سلام, ممکنه یک قطعه ای را اشتباه وصل کرده باشید یا در اتصالاتتون مشکلی باشه چون این مدار جریان زیادی نمیکشه و مقاومت نباید داغ کنه
سلام وقت بخیر
من این مدار رو از شما خریداری کردم
میخواستم بدونم برد دید این سنسور دقیقا چه قدره
یعنی تا چه فاصله ای رو پوشش میده؟
سلام, بستگی به سنسور pir دارد که استفاده می کنید معمولا چندین متر را پوشش می دهند, به دیتاشیت سنسور مراجعه کنید
سلام چند تا سوال داشتم
برنامه نویسی این مدار با چی انجام میشه؟
برد سنسور این مدار چجوری تعیین میشه؟
با این مدار میشه برق 220 رو قطع و وصل کرد؟
سلام, نیاز به برنامه نویسی ندارد, حساسیت مدار با پتانسیومتر تنظیم می شود و بله با اتصال رله به مدار برق 220 ولت را هم می تواند کنترل کند
سلام خسته نباشین
مدت زمان روشن ماندن سنسور بعد از تشخیص چقدر هست جهت استفاده در را پله ها
تشکر