مدار هشدار دهنده دود (سنسور دود)

در این پست از سایت اِمیک, مدار یک الارم هشدار دهنده دود در محیط قرار داده شده است که می توان استفاده های مختلفی از ان کرد. مثلا از این مدار می توان به عنوان سنسوری برای تشخیص دود اتش سوزی استفاده کرد و به راحتی می توانید به جای بازر یک رله به ان متصل کنید تا بتواند مثلا دستگاه خاصی را راه اندازی کند.

این مدار مبتنی بر سنسور نوری است, یعنی که برای تشخیص دود محیط از یک سنسور نوری (اپتوکانتر) استفاده شده است. با افزایش غلظت دود در فضا، شفافیت و در نتیجه قابلیت گذر دهی نور در هوا کاهش می یابد که با اندازه گیری میزان قابلیت گذر دهی نور در هوا از طریق سنسور نوری (اپتوکانتر) می توان وجود دود یا هر آلاینده ی رنگ داری را تشخیص داد. شماتیک این مدار به صورت زیر می باشد :

همانطور که در تصویر بالا می بینید ما از سنسور MOC7811 برای تشخیص دود استفاده کرده ایم, البته شما می توانید از هر اپتوکانتر مشابه ای استفاده کنید. سنسورهای اپتوکانتر از یک LED فرستنده و یک فتوترانزیستور گیرنده تشکیل شده اند که در شکل زیر یک نمونه از انها را مشاهده می کنید :

در حالت عادی که دودی در محیط نیست, نور LED درون اپتوکانتر بدون هیچ مانعی به فتوترانزیستور رسیده و درنتیجه باعث فعال شدن ترانزیستور داخلی اپتوکانتر می شود. که در نتیجه ان خروجی ای سی LM358 مثبت شده و ترانزیستور T1 فعال می شود و باعث غیرفعال شدن ترانزیستور T2 می شود و در نتیجه LED و بازر خاموش می مانند. 

زمانی که دود در محیط افزایش یابد نور LED درون اپتوکانتر به فتوترانزیستور نمی رسد و باعث غیر فعال شدن ترانزیستور داخلی اپتوکانتر می شود. در نتیجه خروجی ای سی LM358 صفر شده و باعث غیرفعال شدن ترانزیستور T1 و فعال شدن ترانزیستور T2 می شود. فعال شدن T2 (منظور از فعال همان به اشباع رفتن است که با اشباع شدن ترانزیستور کلکتور و امیتر ان اتصال کوتاه می شوند) باعث روشن شدن LED1 و به صدا در امدن بازر می شود .

پتانسیومتر VR1 برای تنظیم حساسیت مدار به دود (تنظیم شدت نور LED داخلی اپتوکانتر) استفاده می شود. پتانسیومتر VR2 برای تنظیم ولتاژ مرجع در پین 3 ای سی LM358 استفاده می شود. برای تغذیه این مدار می توانید از یک باتری 9 ولت با جریان دهی مناسب یا اداپتور استفاده کنید. یک PCB مناسب نیز با ابعاد 5.7cm در 3.2cm برای مدار بالا طراحی شده که از انتهای مطلب قابل تهیه است.

لیست قطعات :

• مقاومت   R1=100  اهم
• مقاومت   R2=33K  اهم
• مقاومت   R3,R4=10K  اهم
• مقاومت   R5=680  اهم
• پتانسیومتر   VR1=4.7K  اهم
• پتانسیومتر   VR2=10K  اهم
• خازن الکترولیت   C1=100uF-25V
• ترانزیستور   T1,T2=BC547
• ای سی   IC2=LM358
• سنسور اپتوکانتر MOC7811 یا مشابه
• ال ای دی 5 میلیمتر
• بازر
• سوکت برای ای سی LM358

نظر یادتون نره …