در این پست از سایت اِمیک, مدار یک فتوسل یا سوئیچ نوری قرار داده شده است که بسیار کاربردی می باشد و از این مدار می توان برای هوشمند سازی سیستم روشنایی و … استفاده کرد. این مدار به این صورت عمل می کند که وقتی نور در محیط وجود دارد (مانند نور خورشید) چراغ یا دستگاه مورد نظر ما خاموش است و در شب که نور خورشید وجود ندارد و یا کاهش می یابد چراغ یا دستگاه مورد نظر ما روشن می شود. از جمله موارد کاربرد این مدار می توان به خاموش و یا روشن کردن مجموعه ای از لامپ های معابر و یا باغ های بزرگ و یا… به صورت اتوماتیک اشاره نمود که در نتیجه ان به دلیل اتوماتیک شدن روشن و خاموشی چراغ ها باعث کاهش مصرف برق می شود.
مدار و کارکرد :
در شکل زیر شماتیک مدار فتوسل 220 ولت را مشاهده می کنید. بیس ترانزیستور T1 از طریق پتانسیومتر VR1 به 6 ولت متصل شده است و همچنین از طریق مقاوت R1 و LDR به زمین متصل شده است. خروجی ترانزیستور T1 به ترانزیستور T2 و همچنین ترانزیستور قدرت T3 متصل شده است. امیترهای ترانزیستورهای T1 وT2 به هم متصل شده اند و از طریق مقاومت R4 به 6 ولت متصل هستند. و همانطور که در شماتیک مشاهده می کنید رله بین 6 ولت و امیتر T3 متصل شده است.
یکی از مهمترین قطعات این مدار LDR می باشد که عملکرد این قطعه به این صورت میباشد که با افزایش نور مقاومت ان کاهش می یابد و با کاهش نور مقاومت ان افزایش می یابد.
وقتی که نور در محیط وجود دارد همانطور که گفته شد مقاومت LDR کاهش می یابد و باعث فعال شدن ترانزیستور T1 می شود که با فعال شدن T1 ترانزیستور T2 نیز سوئیچ شده و باعث فعال شدن T3 می شود. که در نتیجه باعث عمل کردن رله شده و تیغه رله به NO متصل می شود و لامپ خاموش می شود.
زمانی که نور کاهش می یابد مقاومت LDR افزایش می یابد و باعث غیرفعال شدن T1 و در نتیجه ان T2و T3 می شود. که در این حالت رله عمل نمی کند و تیغه ان به NC متصل است و همانطور که در شماتیک بالا مشاهده می کنید باعث روشن شدن لامپ ما می شود.
برای تامین تغذیه مدار از یک ترانسفورماتور استفاده شده که ورودی ان 220 ولت AC (برق شهری) و خروجی ان 6 ولت AC با جریان حداقل 300 میلی امپر می باشد. خروجی ترانس به یک پل دیودی یک امپر (BR1) برای یکسوسازی متصل شده است و همچنین خروجی پل دیودی به یک خازن صافی 1000 میکروفاراد 25 ولت (C1) متصل شده تا ولتاژ DC مورد نیاز مدار ما از این طریق تامین شود.
قطعات مدار :
- مقاومت R1=2.2K اهم
- مقاومت R2=10K اهم
- مقاومت R3=1.5K اهم
- مقاومت R4=4.7 اهم
- پتانسیومتر (تریمر) VR1=2.2K اهم
- خازن الکترولیت C1=1000 میکروفاراد 25 ولت
- خازن الکترولیت C2=470 میکروفاراد 25 ولت
- ترانزیستور T1,T2=BC558
- ترانزیستور T3=SK100
- LDR پنج میلیمتر
- پل دیودی 1 امپر
- رله 6 ولت تک کنتاکت
- ترانسفورماتور 230 به 6 ولت AC با جریان حداقل 300 میلی امپر
- دو عدد ترمینال 2 پین (CON1,CON2)
در انتهای مطلب PCB طراحی شده برای این مدار با ابعاد 7cm در 4.6cm قرار داده شده که می توانید دانلود کنید. پس از ساخت مدار و لحیم کاری ان باید مدار را کالیبره کرده و تنظیم کنید. تغذیه مدار را متصل کنید و یک لامپ را به CON1 وصل کنید, مدار را در جایی قرار دهید که نور به LDR برسد در این حالت با یک پیچ گوشتی کوچک پتانسیومتر را بچرخانید تا رله عمل کند یا لامپ خاموش شود. در ادامه انگشت خود را روی LDR قرار دهید تا نور به ان نرسد در این حالت باید لامپ روشن شود. شما باید با توجه به منبع نور خود پتانسیومتر را تنظیم کنید.
برای پرداخت و دانلود فایل PCB و فایل راهنمای ساخت مدار فتوسل 220 ولت (سوئیچ نوری) می توانید روی دکمه زیر کلیک کنید. این فایل شامل :
- PCB مدار به صورت فایل PDF مناسب ساخت PCB به روش اتو و دیگر روش های مشابه
- راهنمای ساخت PCB
- آموزش ساخت PCB به روش اتو
- و دیگر موارد لازم برای ساخت PCB
» پس از پرداخت شما به صفحه دانلود هدایت می شوید و می توانید فایل مورد نظر خود را دانلود کنید. همچنین ایمیلی حاوی لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد.
نظر یادتون نره…
سلام،
ممنون از مقاله خوب و کامل شما.
یه فتوسل دارم که متصل هست. هر وقت میخوام کار کنه، باید برق ورودی رو یک بار خاموش و روشن کنم که بیاد تو سرویس و کار بکنه. آیا خازن ۱۰۰۰ میکرو خراب شده یا مورد دیگه ای داره؟
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.
با تشکر